İçindekiler
Coğrafya konusu içerisinde yer alan platolarla ilgili olarak bilgilerin bilinmesi gerekiyor.Çünkü ülkemizde de platolar bulunur. Platolar, Türkiye’nin yeryüzü şekilleri içerisinde ele alınan önemli konulardan birisidir. Plato, akarsular tarafından yarılmış olan düzlükler olarak ifade erdilebilir. Türkiye de pek çok farklı platolar bulunuyor. Her bir platonun yapısı ve özellikleri de doğal olarak farklılık göstermektedir. Ülkemizde platoların geniş bir yer kapladığı görülüyor. Bunun altında yatan sebeplerden birisi de ülkemizin coğrafik alanına bakıldığı zaman abazı bölgelerimizin engebeli bazı yerlerinde düz olmasından kaynaklıdır. Türkiye’de bu denli fazla plato olmasının altında yatan en önemli sebeplerden birisi de 3. ve 4. jeolojik zamanlarda meydana gelen toplu yükselmelerden kaynaklıdır.
Platoları yaran akarsulardan dolayı bu yerlerdee tarım yapılması da son derece zor diyebileceğimiz bir hale dönüşmeye başlamıştır. Yüksek platolarda ise daha çok büyükbaş hayvancılık, mera hayvancılığı görülürken daha alçak platolarda ise tarım ve küçükbaş hayvancılığı gelişmeye başlamıştır.
Oluşumların Göre Plato Çeşitleri
Platolar oluşumlarına bağlı olarak da farklılık gösterir. Bunları belirtmemiz gerektiğinde ise şu şekilde ifade edebilmemiz mümkündür.
Volkanik Plato : Lav tabakaların akarsu tarafından yarılması sonucu oluşan platolardandır. Ülkemizde en yüksek plataoların ise volkanik platodur. Toprakları ise son derece verimlidir. Buralarda daha çok büyükbaş hayvancılık uğraşımı daha sık şekilde yapılır. Çayır ve iğne yapraklı ormanlar bulunur. Yağış rejim ve yükseltisi fazladır. Bu sebepten dolayıdır ki yazları sıcak ve kurak şekilde geçmiyor.
Karstik Platolar: Bir diğer oluşumölarına göre karşımıza çıkan platolardan birisi de karstik plato olduğunu söylemek mümkündür. Kalker ve Jips gibi eriyebilen kayaçların, akarsular tarafından arazileri aşındırması sonucu ortaya çıkar. kdeniz Bölgesindeki Taşeli Platosu ve Teke platosu örnek verebileceğimiz karstik platolardan biri olma özelliğine bağlıdır. Burada nüfus yoğunluğu çok fazla yoktur. Bunun temel nedenlerinden birisi de geçimsiz arazi ve taban suyunun düşük olmasıdır. Çünkü bu özellikten kaynaklı olarak toprağin verimsiz hale dönüşmesine neden olur. Topraktan verim alınması çok mümkün olmadığından dolayı nüfus oranı daha azdır.
Tabaka Düzlüğü Platoları: Tabaka uzanışlı yataya duruşu olan platolardır. Bu platolar, akarsular tarafından da derin şekilde yarılarak oluşur. Burada daha çok görülen uğraşım alanlarına göz attığımız zaman ise tahıl tarımı ve küçükbaş hayvancılık olduğu söylenebilir. Bu platoların aynı zamanda daha çok ağırlıklı olduğu bölgenin ise İç anadolu bölgesi olduğunu söylemek mümkündür.
Aşınım Platoları: Aşınma sonucuna bağlı olarak düzleşen yerlerinde herhangi bir yarılma durumu görülmeksizin daha sonrasında akarsular tarafından yarılması sonucu meydana gelen plato olduğunu söylememiz mümkündür. Bu platoların görüldüğü bölgelere bakıldığı zaman ise Marmara bölgesinde daha fazla hakimiyet alanı olduğu söylenebilir. Çatalca – Kocaeli Platosu ve Karadeniz Bölgesinde ki Perşembe Platosu aşınım platoları da buna örnektir.
Bölgelere Göre Platolar;
İç Anadolu: Cihanbeyli, Obruk, Haymana, Uzunyayla ve Bozok Platoları.
Marmara Bölgesi : Çatalca-Kocaeli Platoları
G.Doğu Anadolu Bölgesi: Şanlıurfa, Gaziantep, Mardin Eşiği
Akdeniz Bölgesi : Taşeli Platosu
Ege Bölgesi : Yazılıkaya ve İç Batı Anadolu Platoları
Doğu Anadolu Bölgesi : Erzurum-Kars, Ardahan Platoları