İçindekiler
Atletizmin bir dalı olan koşu çeşitleri, önceden ayarlanmış olan çeşitli mesafelerde koşularak rakiplere ve zamana karşı yapılan mücadeleyi temsil eder. Tüm zamanların en eski ve en çok ilgi gören spor dallarından biri koşu çeşitleridir. Pist yarışları ile yol yarışları olarak da iki ana dala ayrılır. Pist yarışmalarında belirli bir mesafeye göre en hızlı şekilde koşmak esastır. Bu koşuların hepsi “kronometre” denilen zaman ölçüsü ile ölçülür.
Yarışmalar özel atletizm stadyumlarında gerçekleşir. Stadyumun çevresinde bölümlere ayrılmış elips biçiminde koşu pisti vardır. Ortadaki çim alanı ise atma ya da atlama yarışmalarına özel olarak ayrılmıştır. Bütün yarışmaların oyun alanları stadyum üzerinde bulunur ve aynı anda birkaç yarışma birden yapılmaktadır. Bununla birlikte yarışmalar açık havada veya salonlarda da düzenlenebilir. Salon müsabakalarında atma yarışmaları yapılmaz ya da değişik yöntemlerle yapılır. Fakat resmi dünya rekorlarının mutlaka açık havada kırılması gerektiği gibi, 100 m. düz ve 110 m. engelli yarışlarında ise arkadan gelen rüzgarın hızının saniyede 2 m’yi geçmemesi gerekir.
Pist yarışları 6 bölümden oluşur:
- Sürat
- Orta Mesafe
- Uzun Mesafe
- Bayrak Koşuları
- Engelli Koşuları
- Hendek
Yol yarışları 4 bölümden oluşur:
- Maraton
- Yürüyüş
- Kır
- Sokak (Yol) Koşuları
Bu iki ana dal dışında bir de birleşik yarışlar bulunur. Bu iki bölümden oluşur:
- Dekatlon
- Heptatlon
Pist Yarışları
Pist yarışları, genellikle 400 metrelik elips biçimli pistlerde yapılır.
Sürat Koşuları: Pist ve alan sporlarında kısa mesafe atletlerinin bütün güçlerini kullanarak koşmasına dayanan ve en süratli olanı belirleyen yarışmalardır. Bir diğer ismi ise kısa mesafe koşularıdır.
Bu tür yarışmalarda koşucunun sürati ve dayanıklılığının yanında, temposunu yüksek tutması da önem taşır.
Virajlı yarışların başlangıç çizgileri yarışacak olan atletlerin aynı uzunluğu koşmalarını sağlamak için kademeli olarak çizilmiştir. İç kulvarlardaki yarışmacılar yarışa daha geriden başlar.
Sürat koşularının tümünde, oyun alanı olarak 400 metre uzunluğundaki standart pist kullanılmaktadır. Bu pistlerin hepsinde “tartan” denilen sentetik yapay zemin vardır. Pistin bitiş çizgisi tüm yarışlar için aynı seviyededir. Pist üzerinde 8 kulvar işaretlenir ve yarışmacıların birbirinden ayrılmaları sağlanır. Sürat koşularının tümünde her koşucu, parkurunu kendi bölümünde koşarak bitirir.
Sürat koşucuları yarıştan önce ısınmalı, adalelerini gevşetici hareketler yapmalıdırlar, aksi taktirde başarıları düşebilir.
Sürat koşularında atletler çıkış takozları denilen malzemeyi kullanırlar. Çıkış takozları, başlangıç çizgisinin arkasında vidalanan, yarışmacının ayaklarını basarak hızını almasını sağlayan genellikle metal halde bulunan bir alettir. Ayakların konduğu düz kısımlar, atletlerin tercihine göre ayarlanabilmekle beraber ilk hız için faydası vardır. Bu çıkış takozları ile çömelmiş durumda çıkış yapmaya 1894’ten sonra başlanılmıştır. İlk kez 1930’da resmi yarışmalarda kullanılmıştır. Çıkış takozları, önemli yarışlarda yanlış çıkışları otomatik olarak saptayan mekanizmaya sahiptir. Çıkış sırasında yarışmacının soğukkanlı ve hırslı olması başarısını arttırmak için oldukça önemlidir.